Тыва улустуң тоолдары.
Тыва улустуң аас-чогаалының база бир онзагай хевири - тоолдар. Тыва тоолдар утка-шынар талазы-биле өөредиглиг, угаадыглыг. Тыва улус аалдарга, анчылар одаанга, чаш уруг төруттунгенде, шагаа байырлалдарында улуг тоолчулардан салдыкпайн хандыкшып дыңнап, ажы-төлун сургап, дамчыдып берип чорааннар. Бичии чаштар хуулгаазын болгаш дириг амытаннар дугайында тоолдарга ынак, а улуг улус колдуунда маадырлыг тоолдарга ынак болгаш оларны шагдан тура улуг сонуургал-биле дыңнап келгеннер. Тоолдардан кижи хөйнү билип алыр дээрзин бадыткап, номчукчулар сонуургал биле дыңнаар боор деп идегээр-дир бис. Тываның караа көрбес болгаш көөру кошкак улуска тускайлаттынган ном саңының ажылдакчылары санныг хевирде бижиткен, ыыткыр номчуп күүсеткен тыва тоолдарны номчукчуларның кичээнгейиңге бараалгадып тур. Тыва тоолдарның дараазында ундурулгелерин база хайгаарап, сонуургал биле номчууруңарны күзедивис.